Spekkoek, soutenelle en lamsoor
Smullen van spekkoeken
Spekkoek, soutenelle en lamsoor – het zijn maar een paar van de oude gerechten die je tegenkomt in Piratenzoon. Maar ze hielden de mensen in die tijd wel in leven.
Spekkoek is een benaming die nog steeds wordt gebruikt, maar dan voor iets heel anders: een zoete cake bestaande uit laagjes . Dat recept komt uit voormalig Nederlands Oost-Indië.
De oude spekkoek in Piratenzoon is eigenlijk een gewone pannenkoek, maar dan gebakken in varkensvet, en met reepjes spek door het deeg gemengd.
Spekkoeken werden graag en vaak gegeten, ook al omdat veel mensen thuis een varken hielden dat zij meestal zelf slachten
Nog niet zo lang geleden gebeurde dat nog steeds, vooral op het platteland .
Overleven
Daardoor beschikten de mensen over vet om te bakken – ook alle andere delen van het varken werden gebruikt. "Als je hier geen varken eet, overleef je niet," waarschuwt Kat in Piratenzoon.
Van het varken werd ook zult gemaakt, en balkenbrij en bloedworst . De haren werden gebruikt voor borstels en kwasten, en de ballen waren prima om er gereedschap of wapens mee in te vetten. De kop van het varken werd soms aan de allerarmsten gegeven.
Het was de gewoonte om vòòr Sint Maarten (11 november) klaar te zijn met de slacht , net voor de winter inviel.
Die winters waren streng. Tien tot vijftien weken lang lag alles stil. Dan kon je maar beter veel voedsel in huis hebben
Om groenten, fruit en vlees te kunnen bewaren werd die produkten ingemaakt, gedroogd, gerookt, op zout of op zuur gezet, ingekuild, of onder water bewaard.
Als het eten na een tijd toch ging bederven kon je er altijd nog mosterd bij doen.
Geen wonder dat tegen het voorjaar veel mensen scheurbuik kregen, door een gebrek aan verse groenten en fruit.
Soutenelle
Moslims eten geen varkenvlees, en tijdens het beleg van Sluis hadden de roeislaven daarom extra veel te lijden onder de uithongering.
In Piratenzoon lees je dat velen uiteindelijk hun leven redden door het eten van soutenelle. Daar wordt in verschillende documenten uit die tijd over geschreven.
Een probleem is dat tegenwoordig niemand meer weet welke plant nu precies werd bedoeld met die soutenelle. Was het zeekraal? In de omgeving van Sluis wordt zeekraal nog altijd souterik genoemd. Zie de foto rechts
Weer veel gegeten
Zeekraal wordt tegenwoordig weer veel gegeten, net als lamsoor , een andere zoute groente. Soms zoveel dat er een verbod is ingesteld op het plukken van (veel) zeekraal of lamsoor.
Of was soutenelle eigenlijk zeepostelein ? Of zeewinde ? Allemaal eetbare planten die groeien op de schorren en de slikken die droogvallen bij eb.
Deze planten kunnen goed tegen zout water. Het zijn ook gezonde groentes, ze bevatten veel vitamines en mineralen. Je moet er alleen wel heel veel van eten om je maag te vullen, als je niets anders hebt.
Meer weten?
Wil je meer weten? Bestudeer zelf de bronnen (boeken en artikelen), die schrijver Rob Ruggenberg over dit onderwerp heeft gelezen.
|